KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY ĐÀN HƯƠNG

1. KỸ THUẬT TRỒNG CÂY ĐÀN HƯƠNG

Trồng với cây ký chủ thời đoạn đầu là đậu

Trồng với cây ký chủ giai đoạn đầu là thìa là (hoặc tía tô)

Trồng xen canh với rừng keo có sẵn (cây đàn hương nhỏ bên dưới)

1.1 Chọn vùng đất

Các vùng đất phù hợp cho việc thiết lập các vùng trồng gỗ đàn hương mới, hợp cho sự phát triển tâm gỗ mau chóng:

•  Đất phẳng hoặc có độ dốc nhẹ

•  Đất có lẫn đá, sỏi bên dưới hoặc tầng dưới có nhiều đá

•  Cần trồng ở những nơi nhận được ánh sáng ác tốt

•  Cần trồng ở những nơi thoát nước tốt (tức thị không giữ nước trong thời kì dài)

•  Cần trồng ở những nơi sạch dịch bệnh và cây cối không mắc các loại nấm

•  Cần trồng ở những nơi không có lượng mưa nhiều và có một mùa khô hàng năm

Đàn hương trồng phù hợp ở độ cao 1.800 m so với mặt nước biển trở xuống ở những vùng đồi có cây gỗ bụi phát triển, nên trồng xen cây đàn hương vừa không tốn đất, vừa tiện chăm chút và đàn hương vẫn phát triển tốt. Nói chung, ở những vùng trồng được chuối tiêu, đu đủ, vải, mít, xoài… đều có thể trồng được đàn hương.

Không kiểm soát cỏ dại trong vài năm trước hết năm của rừng trồng là nguyên nhân chính gây tử vong và suy cây trồng. Lựa chọn một vùng đất với cỏ dại ít hơn có thể giúp làm giảm các nhân tố đầu vào cần lao để kiểm soát cỏ dại. Các vùng đất có nhiều cỏ dại cần phải được dọn dẹp cỏ dại hàng tuần.

Thiết lập đàn hương trong một khu vườn mới dễ dàng kiểm soát cỏ dại trong vườn trồng và gỗ đàn hương có thể được điều khiển cùng một lúc. Trồng đàn hương trong một khu vườn mới sẽ tạo tiền đề cho cây phát triển tốt hơn so với khu vườn cũ, nơi các chất dinh dưỡng trong đất đã cạn kiệt. Đàn hương cũng có lợi từ phân bón được áp dụng trong những năm đầu khi trồng. Theo chỉ dẫn, Nitrophoska Blue (hoặc phân hữu cơ tương đương) có thể dùng 25-50 g cho đàn hương lúc 6 tháng, 50-100 g lúc 12 tháng, và 200 g ở 24, 36 và 48 tháng. Phân bón này cần được phân phối đồng đều xung quanh  tán cây, nhưng không chạm vào thân cây.

 1.2 Điều kiện khí hậu và lượng mưa

- Nhiệt độ: Đàn hương là cây nhiệt đới, á nhiệt đới, phổ nhiệt độ hạp từ 10- 40 độ C. Nhiệt độ thấp hơn 10 độ C cây tạm ngừng sinh trưởng, chồi ngọn chuyển sang ngủ nghỉ. Ở những nơi không có sương giá mùa đông, đàn hương có thể nhất thời chịu được nhiệt 0 độ C, nhưng khi nhiệt độ xuống dưới 0 độ C lá bị rét hại, thời gian lạnh giá càng kéo dài rét hại càng lớn. Nếu nhiệt độ xuống - 3 độ C đến - 5 độ C đàn hương có thể chưa chết rét, có thể do thời kì giá rét ngắn và nhờ cây ký sinh bảo vệ giúp cành lá không bị rét hại.

Nhiệt độ cực trị dưới - 10 độ C và thời kì rét liên tục là hai nguyên tố đẵn hạn chế sinh trưởng của đàn hương.

bởi thế, vùng thích ứng phát triển đàn hương là vùng có nhiệt độ tối thấp, bình quân nhiều năm không thấp hơn 0 độ C, tích ôn nhiệt độ bình quân ngày ≥ 10 độ C, bảo đảm thỏa mãn điều kiện nhiệt độ trồng đàn hương.

            Lượng mưa: Lượng mưa hàng năm phù hợp với nhu cầu của đàn hương từ 600 - 1.600 mm/năm

1.3 Khoảng cách cây gỗ đàn hương và cây chủ

Khoảng cách giữa cây gỗ đàn hương và cây chủ là rất quan trọng để đảm bảo sự tăng trưởng tốt trong tất cả vòng xoay của vườn trồng. Khoảng cách tối thiểu của cây đàn hương là 3 m × 6 m hoặc 5 m × 5 m. Với cây ký chủ dài hạn, trồng thưa nhất cũng chỉ cây đến cây là ở vị trí thứ năm trong mỗi hàng. Với những cây đàn hương trồng với khoảng cách 3m, cây chủ sẽ được đặt cách nhau 15m. Nên trồng theo kiểu “bù đắp” để mỗi cây gỗ đàn hương trong vòng 5-6 m có một cây ký chủ dài hạn (xem bên dưới).

Số cây ký chủ tuổi ngắn sẽ phụ thuộc vào kích thước của cây chủ dài hạn. Trong tỉ dụ dưới đây, đậu triều đã được trồng xen kẽ.

 1.4 Kỹ thuật trồng cây xuống hố

2. KỸ THUẬT coi sóc CÂY ĐÀN HƯƠNG

2.1 Tỉa cây

Các khúc lõi gỗ, đó là các sản phẩm gỗ đàn hương có giá trị nhất, được hình thành trong tâm gỗ của thân cây thấp không có nhánh. thông qua cắt tỉa hình thành trong 3-4 năm trước nhất của cây, chúng ta có thể thúc đẩy một thân cây độc nhất và cải thiện cơ hội của một cây tạo thành những lõi gỗ.

Phát triển lõi gỗ bắt đầu trong rễ và tiến lên thân cây chính. Một ngã ba thân cây thường sẽ làm chậm tốc độ phát triển lõi gỗ thẳng đứng bắt nguồn lên thân cây chính. Do đó, khối lượng gỗ thịt tại hai nhánh lớn thường là ít hơn so với một thân chính tương đương với kích thước.

Cắt tỉa tạo dáng: Cắt tỉa tạo dáng cây non trẻ là phương pháp cắt tỉa hiệu quả nhất vì nó chỉ loại bỏ một số lượng rất nhỏ của sản xuất nguyên liệu lá quang hợp. Điều này đạt được bằng cách 'véo'  tất thảy các cành phát triển để chúng không cạnh tranh với cành chính.

ngay cắt tỉa các nhánh hình thành và thỉnh thoảng cần tỉa nặng hơn với kéo cắt cây, loppers hoặc dao rừng.

Mẫu cắt tỉa: thường nhật không nên để một cây không tỉa quá một năm, quá một năm cần phải được cắt tỉa để đưa nó trở lại là một cái cây với một thân cây độc nhất vô nhị. Mẫu cắt tỉa là dị biệt từ tỉa hình thành ở chỗ nó đòi hỏi một con dao hoặc kéo cắt cây. Phương pháp này có hiệu quả đối với cây trẻ nít lên 4 tuổi, nhưng kém hiệu quả cho cây già. Cây già nên được để lại không được tỉa, vì cắt tỉa có thể làm thối tâm gỗ hoặc cây bị bệnh

2.2 Cắt tỉa khắc phục hậu quả

Tỉa lại để một cành chính độc nhất vô nhị thường là cấp thiết khi cành trung tâm bị hư hỏng, có thể bằng gió, một con chim hay một vật khác rơi. Điều này có thể được thực hiện tức khắc sau khi cành đã hồi phục ra nhánh

 

                                               

 Một cây đàn hương đã được tỉa một cách xác thực có (Hình a)

• Một thân cây và một cành chính đứng đầu

• Một tán lá kéo dài khoảng hai phần ba chiều cao của cây, cung cấp một khu vực tốt để quang hợp, mà sẽ bảo đảm cây phát triển mạnh mẽ

• Một tán mà thuôn nhọn về phía đầu, cung cấp sự cân bằng tốt (một trung tâm thấp)                                                  

Một ví dụ về một cây đàn hương đã được cắt tỉa không đúng có (Hình b):

• Cậy bị 'kẹo', vị quá nhiều ngành thấp hơn đã được gỡ bỏ

• Mái vòm này giảm làm giảm khả năng quang hợp và ảnh hưởng đến nhựa sống của cây

• Nhiều nhánh ở phía trên, làm cho đầu cây nặng và không ổn định, đặc biệt là trong gió.

3. KỸ THUẬT PHÒNG TRỪ BỆNH

Đàn hương là cây dễ tính, phổ thích nghi rộng, yêu cầu điều kiện sinh thái không quá khe khắt, là cây ít sâu bệnh tuy nhiên để cho cây có thể phát triển tốt, người trồng nên theo dõi và kiểm soát một số bệnh tiêu biểu sau.

3.1 Các loại bệnh

3.1.1 Bệnh nhiễm nấm rễ (Phellinus noxius)

Phellinus noxius là một nhiễm nấm rễ có khả năng giết cây giống và cây đàn hương.

Các lá cây bị nhiễm bệnh sẽ chóng vánh chuyển từ màu xanh sang màu nâu trước khi lá rụng xuống trong vòng một đôi tuần đó là các triệu chứng trước tiên. Nếu bệnh chưa được ngăn ngừa, sẽ xuất hiện một đoạn da màu nâu hiện ra ở gần gốc cây, đó là nơi phát tán bệnh. Các bệnh lây truyền qua hệ thống rễ cây bị ảnh hưởng, và nhiễm trùng do đó có thể lan nhanh sang các cây khác trong rừng trồng.

Cách phòng bệnh nấm rễ cây

Cách tốt nhất để tránh bệnh nấm rễ cây là:

• Tránh trồng ở những nơi bệnh này đã tồn tại

• tuyển lựa một vùng đất dễ thoát nước và trên một sườn dốc nhẹ bởi đất ngập nước xúc tiến sự tăng trưởng của nấm

• Loại bỏ vớ các cây tạp khác khi trồng ở vùng đất mới hoàn toàn vì các cây tạp này có thể mang mầm bệnh đến cho cây đàn hương. Tốt nhất ta nên đốt chúng đi để trừ bệnh.

• Để một thời kì ngắn sau khi dọn dẹp vùng trồng để bảo đảm các loại bệnh đã bị phân hủy

• Trồng cây thân tảo tiếp giáp với mỗi cây đàn hương (thí dụ: Cây thuốc giấu (Vinil), Riềng tía (gừng đỏ) và Chi Huyết dụ, được cho là giúp ngăn ngừa sự lây lan của nhiễm trùng.

• Tránh không cần thiết cắt vào cây đàn hương

• Tỉa trong điều kiện khô để hạn chế nguy cơ nhiễm trùng cắt cành và giúp nhanh lành vết thương (vì gỗ đàn hương phát triển nhanh chóng trong mùa khô)

• Tránh chuyển cây bị nhiễm bệnh vào các đồn điền gỗ đàn hương.

Cách kiểm soát bệnh nhiễm nấm rễ cây

Kiểm soát bệnh nhiễm nấm rễ cây có thể khó khăn. Khi trở nên một cây nhiễm nấm, điều quan trọng là để giảm sự lan truyền của nó tới các cây khác trong vườn cây, theo đó:

• Giảm số lượng người đi bộ xung quanh và chạm vào khu vực bị ảnh hưởng của cây và sau đó chạm vào cây (khỏe mạnh)  khác mà không rửa tay và chân bằng xà phòng và nước

• Loại bỏ và đốt cháy các nhánh cây bị rụng xuống

• Cắt tạo một vòng tròn rộng (5-10 m, đường kính) xung quanh các cây bị ảnh hưởng với một cái thuổng để cắt rễ cây

• tiệt trùng các dụng cụ được dùng trên một cây bị nhiễm bệnh bằng cách rửa tay bằng xà bông và nước, và sau đó đặt chúng vào trong lửa hoặc nước sôi trước khi sử dụng chúng trên một cây khỏe mạnh. Khi có các dấu hiệu trước tiên của triệu chứng, chẳng hạn như làm khô lá, một số người trồng tin rằng các phương pháp kiểm soát sau đây giúp giảm thiểu sự lây nhiễm:

• Trồng các cây thân thảo giáp với mỗi cây đàn hương (tỉ dụ cây thuốc giấu, gừng đỏ, cây huyết dụ).
• Đào một lỗ xung quanh thân cây gỗ đàn hương và đặt nhiều lát chanh chỗ vùng rễ bị nhiễm nấm

Nếu cây bị giết bởi nấm, nó vẫn còn là một nguồn lây cho các loại cây khác. Cây chết cần phải được đốt cháy để giết bất kỳ bệnh còn lại trong vườn và đất. Đào và phá vỡ các rễ  cũng là một cách quan yếu để giảm chuyển động của các loại nấm dọc theo rễ cây khác trong vườn cây.

3.1.2 Bệnh chấm đen lá (Blackspot)

Bệnh chấm đen lá là một bệnh nấm có ảnh hưởng đến lá của gỗ đàn hương, đặc biệt là khi cây còn nhỏ. Mặc dù bệnh chấm đen lá thường sẽ không giết một cây, nó là một dấu hiệu cho thấy điều kiện quá ẩm cho gỗ đàn hương. Bệnh chấm đen lá có thể xuất hiện liên tục, và sự hiện diện của nó sẽ phụ thuộc vào sự thay đổi môi trường theo mùa. Nếu bệnh chấm đen lá xuất hiện dằng dai trong năm, đây là một dấu hiệu cho thấy khí hậu không phải là lý tưởng để trồng gỗ đàn hương.

3.1.3. Sâu bệnh

sâu bọ hút nhựa

 

 

 

 

 

                             

 

 

côn trùng chích hút khác nhau xảy ra trên cây đàn hương, bao gồm cả bọ, rệp, sâu đục thân cùng bọ cánh cứng Những loài sâu bọ có nhiều ở một số khu vực nội địa hóa và vào những thời điểm nhất mực trong năm, nhưng không  được coi là một loại dịch hại nghiêm trọng của gỗ đàn hương. Những loài sâu bọ phổ thông hơn trên cây con yếu và hiếm khi xảy ra trên cây trồng khỏe.

 Phương pháp tốt nhất để kiểm soát các loài gây hại là bảo đảm rằng các cây gỗ đàn hương được trồng ở vùng đất thích hợp, kiểm soát cỏ dại tốt. Những hoạt động này sẽ giúp thúc đẩy sinh khí cây để đảm bảo rằng các loài gây hại không trở thành vấn đề.

Các loại bọ và rệp được kiểm soát bằng cách sử dụng thuốc trừ sâu dầu trắng; Tuy nhiên,  phun nên được ứng dụng để loại trừ các vật gây hại và tránh làm chết các sâu bọ hữu dụng.

2.2 Các vấn đề khác ảnh hưởng đến cây

    + Chăn thả gia súc

Các lá của tất các loài gỗ đàn hương thường rất ngon miệng cho gia súc.

Cả gia súc hoang dại và gia súc chăn nuôi có thể ăn ngọn non và làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến thời cơ sống sót của cây trồng. Cây gỗ đàn hương có thể cần phải có ít ra 5 tuổi trước khi nó có thể chịu đựng được chăn thả gia súc.

Các phương pháp duy nhất có hiệu quả của kiểm soát chăn thả gia súc là dòm cẩn thận hoặc làm hàng rào trồng. Nếu không kiểm soát như vậy, việc chăn thả gia súc hoàn toàn có thể diệt các đồn điền gỗ đàn hương khi còn non.

+ Chim ăn hạt

Thịt ngọt của trái cây gỗ đàn hương là một loại thực phẩm quý giá cho nhiều loại chim. Các loài chim luôn tìm ăn trái cây là lý do chính không thu thập đủ hạt giống được cho trồng hoặc bán.

Vấn đề rõ rệt hơn là ở những địa điểm bị cô lập, các loài chim luôn tìm ăn trong thời kì dài nên rất khó khăn cho một người dân cày thu thập hạt giống liền.

Trồng mới gần khu vực làng hoặc vườn sẽ giúp dân cày duy trì cây và hạn chế tổn thất hạt giống từ các loài chim. Hạt cũng là nguồn có giá trị đặc biệt của một cây đàn hương. Vì vậy bảo vệ hạt bằng cách dùng một mạng lưới trên tán cây hoặc nhánh của nó. Một phương pháp khác, trong đó có một tác dụng hạn chế, là dùng các đồ vật treo bóng vào cành cây để đánh lạc hướng và dọa những loài chim. Bù nhìn cũng có thể có hiệu quả. Tuy nhiên, nhiều loài chim sẽ nhanh chóng phát hiện ra  những thủ thuật này.

+ Cháy

Ảnh chỉ có tính chất minh họa

Các vùng trồng gỗ đàn hương Lý tưởng nhất nên được thành lập ở khu vực có bảo vệ gió tốt, để hạn chế thiệt hại do lốc xoáy. Việc sử dụng cây chắn gió được biết đến để chịu được gió lớn, chả hạn như gỗ sồi, có thể làm giảm tốc độ gió trong vùng trồng gỗ đàn hương. Cây gỗ đàn hương có khuynh hướng bị phá vỡ dưới gió xoáy, nhưng có thể bình phục duyệt y tăng trưởng mới từ thân cây bị hư.

Cây đàn hương không chịu được lửa và sẽ chết ngay cả khi tiếp xúc với một ngọn lửa cường độ thấp. Tản nhiên liệu có thể gây cháy trong tiểu điền gỗ đàn hương nên được giữ ở mức tối thiểu bằng cách loại bỏ các mảnh vụn gỗ từ vùng trồng. Trong mùa khô, trông nom cần được thực hiện để hạn chế người dân đốt cháy gần và hướng gió của khu rừng trồng gỗ đàn hương.Cây đàn hương không nên trồng ở các khu vực dễ bị cháy rừng (ví dụ như gần tre khô). Loài cây chịu lửa (như xoài) có thể được trồng như một bộ đệm để hạn chế sự lây lan của lửa.

+ Lốc xoáy

Ảnh chỉ có thuộc tính minh họa

Các vùng trồng gỗ đàn hương Lý tưởng nhất nên được thành lập ở khu vực có bảo vệ gió tốt, để hạn chế thiệt hại do lốc xoáy. Việc dùng cây chắn gió được biết đến để chịu được gió lớn, chẳng hạn như gỗ sồi, có thể làm giảm tốc độ gió trong vùng trồng gỗ đàn hương. Cây gỗ đàn hương có khuynh hướng bị phá vỡ dưới gió xoáy, nhưng có thể bình phục thông qua tăng trưởng mới từ thân cây bị hỏng.